2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz Dönemleri
Öğrenci Notlarının Değişiminin Analizi
Bu rapor, Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen SÇP-2021-19562 no’lu “Yüz yüze Öğretimin ve Pandemi Döneminde Uzaktan Öğretimin Akademik Başarı ve Öğretim Yönetim Sistemi Etkileşimleri Açısından Karşılaştırmalı Analizi, Çevrimiçi İzleme Sistemi Geliştirilmesi ve Büyük Veriye Dayalı Politika Önerileri” başlıklı çağrılı araştırma projesi kapsamında 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri harf notlarının değişiminin analizini amaçlamaktadır. Rapor, Hacettepe Üniversitesi öğretim süreçlerinde COVID-19 salgınından kaynaklanan etkilerin veri analitiği araçları incelenmesi ve geleceğe yönelik somut eğitim politikaları önerilerinin ortaya konmasının amaçlandığı söz konusu projenin ilk iş paketi kapsamında hazırlanmıştır.
Rapor kapsamındaki analizler, yüz yüze eğitimin devam ettiği salgın öncesi (2019-2020 Güz) ve tamamen uzaktan eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü salgın döneminde (2020-2021 Güz) öğrenci notları ve frekansları verisinin analizine dayanmaktadır. Öğrenci not değişimleri öğretimin temel alanları (Tıp ve Sağlık Bilimleri, Fen ve Mühendislik Bilimleri ile Sosyal ve Beşeri Bilimler), fakülteler, bölümler, programlar, zorunlu-seçmeli dersler, teorik-uygulamalı dersler ve mevcudu yüksek-düşük dersler gibi çeşitli düzeyler ve kategoriler bazında ele alınmaktadır. Hem üniversite genelinde hem de anılan alt kategorilerde, üniversitenin Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı’ndan elde edilen ön lisans ve lisans düzeylerinde yürütülen 5000’den fazla ders için not frekansları veri setleri üniversite geneli ve anılan kategorilerde analiz edilerek uzaktan eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü salgın döneminde (2020-2021 Güz) not dağılımlarındaki değişimler irdelenmektedir.
Raporda, 2019-2020 Güz dönemindeki değişimin daha sağlıklı analiz edilebilmesi adına 2019-2020 Güz ve öncesi dönemlerdeki mevcut durum da göz önüne alınmıştır. Bu sayede, Pandemi öncesi son yüz yüze öğretimin gerçekleştiği 2019-2020 Güz ile öğretimin tamamıyla uzaktan gerçekleştiği 2020-2021 Güz dönemi arası değişikliğin zaman içinde gerçekleşen bazı eğilimlerin sonucu olup olmadığı da gözlenmektedir. Rapor, genel olarak öğrenci notlarının dağılımının uzaktan öğretimin yürütüldüğü Pandemi sürecinde önemli düzeyde değiştiğini ortaya koymaktadır. Değişimler, üniversite geneli, öğretimin temel alanları ve ders tipleri gibi çeşitli kategorilerde incelenmekte, bulgular istatistiksel testler ile de desteklenmektedir. Bütün kategorilerde bulgular, genel olarak uzaktan öğretimin yürütüldüğü 2020-2021 Güz döneminde dersleri başarma oranlarının artışına işaret etmektedir. Rapor, öğrencilerin not dağılımları değişimi ile uzaktan öğretimin etkililiği/etkisizliği arasında bir nedensellik kurma amacı gütmemekte, yalnızca değişimi görselleştirmektedir. Değişimin hareketini daha da iyi anlayabilmek adına, raporun son bölümünde hibrit öğretimin yürütüldüğü 2021-2022 Güz dönemi ile ilişkisi de tartışılmıştır.
Hacettepe Üniversitesi’nde öğretim 3 ayrı düzeyde (ön lisans, lisans, lisansüstü), 500 farklı programda, her dönem açılan 8.000’den fazla dersle ve bu derslere kaydolan 50.000’den fazla öğrenci ile yürütülmektedir. Üniversitenin öğretim alanları temel olarak Tıp ve Sağlık Bilimleri, Fen ve Mühendislik Bilimleri ve Sosyal ve Beşeri Bilimler olmak üzere üç temel alanda gruplanmaktadır. Bu üç temel alanda aktif olarak faaliyet gösteren 15 fakülte, 15 enstitü, 1 konservatuvar, 4 meslek yüksekokulu bulunmaktadır. Bunlara ek olarak, Yabancı Diller Yüksekokulu yabancı dil öğretim süreçlerini yürütmektedir. Hacettepe Üniversitesinin her bir temel alanın içerdiği fakülte, enstitü ve yüksekokullar ile bunların öğretim süreçlerini yürüttüğü düzeyler Tablo 1’de listelenmektedir.
Tablo 1. Hacettepe Üniversitesi’nin temel öğretim alanları ve düzeyleri
Araştırma kapsamında, 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasındaki öğrenci not değişimlerinin sağlıklı bir şekilde gözlenebilmesi için 2019-2020 Güz öncesi dönemlerin de not dağılımlarının incelenmesi yerinde olacaktır. Bu sayede, uzaktan eğitimin sürdürüldüğü 2020-2021 Güz dönemindeki değişimin yıllar içinde gelen genel bir hareketin parçası olup olmadığı da tespit edilebilecektir. Bu amaçla, lisans ve ön lisans programları için 2015-2016 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri ve aradaki bütün dönemleri kapsayan 6 güz döneminin açılan dersler, derse kaydolan öğrenciler ve derslerde alınan harf notlarının frekans verisi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı’ndan temin edilmiştir. Dolayısıyla, 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasındaki not değişimlerine odaklanmadan önce notların değişimi daha uzun bir zaman diliminde incelerek gözlenebilecek muhtemel eğilimler de dikkate alınarak çıkarımlarda bulunulmaktadır.
Not değişimleri analiz edilmeden önce ele alınan 6 dönem boyunca açılan ders ve bu derslerin seçim sayıları incelenmiştir. Seçilen ders sayısı, öğrencilerin ders seçme aktivitesini başka bir deyişle derslere kayıt olan öğrenci sayısını ifade etmektedir. Hacettepe Üniversitesi’nde bir dönemde 50.000 üzeri öğrenci ortalama 300.000 civarında ders seçimi gerçekleşmektedir. 2015-2016 ve 2020-2021 dönemleri arasında 6 dönem boyunca üniversite genelinde açılan ders sayıları, bu derslerin seçim sayıları ve ders başına öğrenci (seçilen/açılan ders oranı) Tablo 2’de özetlenmektedir.
Açılan ders sayıları incelendiğinde, 2015-2016 Güz döneminden 2018-2019 Güz dönemine kadar gözlenen artış eğilimi 2018-2019 Güz döneminde en yüksek noktaya ulaşmış, izleyen dönemde bir düşüş eğilimi göstermiştir. Bu noktada, açılan ders sayısı artışındaki anormalliğin yeni öğrenci Bilgi sistemine (BİLSİS) geçişteki müfredat bazlı yapıdan kaynaklı ders tanımlamalarının bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Bu noktada, öğrencilerin yaptığı ders seçimleri verisinin de incelenmesi sağlıklı olacaktır. 2015-2016 Güz döneminden itibaren bir önceki yıla göre azalarak ilerleyen ders seçimi sayısı 2019-2020 Güz döneminden itibaren artışa geçmiştir. 2020-2021 Güz döneminde bir önceki döneme göre açılan ders sayısında azalış gözlense de seçilen ders sayısı %2,5 düzeyinde bir artış göstermiştir. Bu, uzaktan eğitimin yürütüldüğü dönemde öğrencilerin daha fazla ders alma eğilimine yöneldikleri şeklinde yorumlanabilir. Ders seçimi sayısının açılan der sayısına oranlanması ile bulunan ders başına öğrenci sayısının 2015-2016 Güz dönemin 49 öğrenci düzeylerinden 2019-2020 Güz dönemine kadar 30 öğrenci düzeylerine indiği gözlenmektedir. COVID-19 salgını tedbirleri kapsamında uzaktan eğitim ile yürütülen 2020-2021 Güz döneminde ise bu değerde bir önceki döneme göre %8’lik bir artış olduğu göze çarpmaktadır.
Tablo 2. Üniversite genelinde dönemlere göre açılan ve seçilen ders sayıları
Üniversite genelinde bakıldığında, Tablo 2’de sunulan verilerin, 2020-2021 Güz dönemine doğru gelen süreçte, özellikle yakın dönemlere kıyasla, açılan ders veya seçilen ders sayılarında yüksek düzeylerde artış veya azalışların gerçekleşmediğini göstermektedir. Bu dönemde, gerçekleşen not frekans dağılımlarındaki değişime geçemeden önce, açılan ve seçilen ders sayılarının değişimi temel alanlar bazında da incelenmiştir. Öğretim programları üniversitenin temel alanları (Tıp ve Sağlık Bilimleri, Fen ve Mühendislik Bilimleri ve Sosyal ve Beşeri Bilimler) bazında gruplanarak açılan ve seçilen ders düzeyleri bu alt kategorilerde ayrı ayrı da ele alınmıştır. Burada, bu temel alan gruplamalarının dışında bırakılan ancak veride yer alan Rektörlük Servis Dersleri, UNİ 101 Dersi ile Araştırma Merkezleri, Yabancı Diller Yüksek Okulu ve Seçmeli Dersler Birimi tarafından açılan dersler, “Diğer” kategorisi altında gruplanarak incelenmiştir. Tablo 3, iki panelde açılan ve seçilen ders sayılarının dönemlere göre değişimini temel alanlar bazında özetlemektedir.
Tablo 3. Temel alanlar bazında dönemlere göre açılan ve seçilen ders sayıları
Tablo 3’ün üst panelinde sunulan açılan ders sayılarındaki değişimler incelendiğinde 2018-2019 Güz Dönemindeki yüksek artışın çoğunlukla Tıp ve Sağlık Bilimleri alanı ders sayılarındaki artış olduğu gözlenmektedir. Bahsedildiği üzere, 2018-2019 Güz dönemi verisindeki anormal ders sayısı artışının yeni BİLSİS’e geçiş kaynaklı olduğu düşünülmektedir. 2018-2019 Güz döneminin bu anormal durumu haricinde bakıldığında açılan ve seçilen ders dağılımlarının 2020-2021 Güz dönemine gelinirken aşırı sapmalar göstermediği gözlenmektedir. 2020-2021 Güz dönemi değerlendirildiğinde Tıp ve Sağlık Bilimleri ve Fen ve Mühendislik Bilimleri alanlarında açılan ders sayıları azalma, Sosyal ve Beşeri Bilimler alanı ile Diğer alanlarda açılan ders sayıları artış göstermiştir. Seçilen ders sayılarında ise Fen ve Mühendislik Bilimleri ile Sosyal ve Beşeri Bilimler alanlarında ders seçimi sayıları %5’ler düzeyinde bir artış göstermekte, Tıp ve Sağlık Bilimleri alanında ise neredeyse aynı kalmaktadır. Uzaktan eğitimin yürütüldüğü bu dönemde, Fen ve Mühendislik Bilimleri ile Sosyal ve Beşeri Bilimler alanlarında daha fazla ders alma eğilimi gözlenmektedir. Diğer kategorisi ders seçim sayıları ise bir önceki döneme yaklaşık %6 azalmıştır.
Dönemler bazında açılan ve seçilen derslerin sayıları incelendikten sonra, öncelikle 2015-2016 Güz döneminden itibaren 6 güz dönemini kapsayan not frekansları verisinde öğrencilere verilen harf notlarının yüzdelerinin değişimi incelenmiştir. Üniversite genelinde not dağılımlarında, 2015-2016 Güz ile 2019-2020 Güz dönemleri arasındaki durağanlık tespit edildikten sonra Pandemi öncesi son yüz yüze öğretimin gerçekleştiği 2019-2020 Güz dönemi ile öğretimin tamamıyla uzaktan gerçekleştiği 2020-2021 Güz dönemleri arasındaki değişim detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
Hacettepe Üniversitesi Ön Lisans, Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliği’ne göre öğrenci notları Tablo 4’te verilen baremler kullanılarak verilmektedir. Tabloda verilen F1, devamsızlık nedeniyle genel ve bütünleme sınavına girme hakkı olmadan başarısızlığı, F2, genel veya bütünleme sınavına girme hakkı olduğu halde girmeme kaynaklı başarısızlığı ve F6, hazırlık sınıfında yıl içinde (devam dışında) yeterlik sınavına girme koşullarını yerine getiremediği için başarısızlığı ifade etmektedir. Analizlerde, notlar Tablo 4’te verilen harflere göre gruplanarak ele alınmıştır. Dersten başarısızlığı ifade eden F notları grubu, F1,F2,F3 ve F6 notlarını içermektedir.
Tablo 4. Hacettepe Üniversitesi ön lisans ve lisans programları not baremi
Tablo 5, Üniversite genelinde 2015-2016 Güz döneminden başlayarak 6 güz dönemi boyunca A, B, C, D ve F notlarının yüzdelerini sunmaktadır. Not dağılımlarında 2015-2016 Güz ile 2019-2020 Güz dönemleri arasındaki 5 dönem boyunca A, B, C, D ve F notlarının durağan yapısı açıkça görülmektedir. Pandemi koşullarında uzaktan öğretimin sürdüğü 2020-2021 Güz döneminde B ve D notlarında belirgin bir değişim gözlenmezken, C notlarının oranı azalmıştır. A ve F not dağılımının değişimi ise oldukça dikkat çekicidir. 2020-2021 Güz döneminde üniversite genelinde A notlarının oranı %43.57’ye ulaşmıştır. Diğer taraftan, F notlarının oranı incelenen 6 güz döneminin en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir.
Tablo 5. Dönemler bazında üniversite geneli not dağılımı
Tablo 5’te sunulan dağılım, Şekil 1’de A ve F notlarını belirginleştirecek şekilde görselleştirilmiştir. Burada da A ve F notlarının özellikle 2020-2021 Güz dönemindeki yüksek değişimi belirgin bir şekilde görülmektedir.
Şekil.1 Dönemler bazında üniversite geneli not dağılımı
Ardışık gelen dönemler içerisindeki harf notu dağılımlarının benzerliğinin daha açık görülmesi için radar grafikleri aracılığıyla analize konu olan dönemlerin not oranları ardışık olarak görselleştirilmiştir. Şekil 2’de sunulan radar grafiklerinde harf notlarının dağılımının 2020-2021 Güz dönemi öncesine kadar belirgin şekilde benzer olduğu görülmektedir.
Şekil.2 Ardışık dönemlerdeki not dağılımlarının radar grafikleri
Şekil 3, 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasında not dağılımı değişimini radar grafiği vasıtası ile ortaya koymaktadır. A notlarındaki belirgin artış ve F notlarındaki belirgin daralma bu gösterimde de ortaya çıkmaktadır.
Şekil.3 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri not dağılımları
Analizler kapsamında, üniversite genelinin ardından öğretim programları üniversitenin temel öğretim alanlarını oluşturan Tıp ve Sağlık Bilimleri, Fen ve Mühendislik Bilimleri ve Sosyal ve Beşeri Bilimler alanları bazında gruplanarak, bu programlarda açılan derslerin not dağılımları ayrı ayrı incelenmiştir. Burada da, bu temel alan gruplamalarının dışında bırakılan ancak veride yer alan Rektörlük Servis Dersleri, UNİ 101 Dersi ile Araştırma Merkezleri, Yabancı Diller Yüksek Okulu ve Seçmeli Dersler Birimi tarafından açılan dersler, “Diğer” kategorisinde incelenmektedir.
Şekil 4, temel alanlardaki 6 dönemlik not değişimini göstermektedir. Şekil 5’te ise alanlardan bazı örnek fakültelerdeki not değişimleri sunulmaktadır. Aşağıda alanlar bazında bulgular tartışılmaktadır:
Tıp ve Sağlık Bilimleri : Şekil 4’te görüldüğü üzere, bu alandaki harf notları 2020-2021 Güz dönemi öncesindeki 5 güz döneminde büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. 2020-2021 Güz döneminde ise A notlarında yaklaşık %14’lük bir artış görülmektedir. F notlarının yüzdesinde ise önceki dönemlere göre önemli bir azalma görülmüştür. Şekil 5’te verilen Tıp Fakültesi geneli harf notlarının oranları Tıp ve Sağlık Bilimleri alanı ile A notlarının artması, F notlarının azalması açısından paralellik göstermektedir. 2020-2021 Güz döneminde Tıp Fakültesi genelinde A notları oranının %60 düzeylerine çıkması dikkat çekicidir.
Fen ve Mühendislik Bilimleri: Uzaktan öğretimin yürütüldüğü 2020-2021 Güz döneminde A notlarındaki artış %10 düzeyindedir. Diğer temel alanlara göre artışın en az olduğu alan olarak gözlenmiştir. Anılan dönemde F notlarının oranında da bir azalış söz konusudur. F notlarının oran azalışının en yüksek olduğu alandır. Alanın en büyük fakültelerinden Mühendislik Fakültesi not dağılımları da alanın dağılımı ile paraleldir. Bu fakültede A notlarının artış düzeyi (yaklaşık %8) alanın geneline göre daha düşüktür.
Sosyal ve Beşeri Bilimler: Şekil 4’ten Sosyal ve Beşeri Bilimler alanı not dağılımlarının 2020-2021 Güz dönemi öncesi oldukça durağan bir seyir izlediği görülebilir. 2020-2021 Güz dönemine gelindiğinde ise Tıp ve Sağlık Bilimleri alanındaki ile benzer bir şekilde A notlarının oranında %14 civarında bir artış görülmektedir. Artış İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde %18 düzeyindedir (bkz. Şekil 5). Bu fakültede F notları 2019-2020 Güz dönemine göre yarı yarıya azalmıştır.
Diğer: Bu başlıkta Rektörlük Servis Dersleri, UNİ 101 Dersi ile Araştırma Merkezleri, Yabancı Diller Yüksek Okulu ve Seçmeli Dersler gruplanmıştır. 2020-2021 Güz dönemi öncesi dönemlerde de standart bir yapı izlemeyen not dağılımında 2020-2021’de diğer alanlara kıyasla en yüksek artış gözlenmektedir. F notları da bir önceki döneme göre yaklaşık %6 düzeyinde azalmıştır. Şekil 5’te bu alanı temsilen Seçmeli Dersler Birimi derslerinin not dağılımı verilmiştir. 2020-2021 Güz öncesi de yüksek olan A notları yüzdesi 2020-2021’de %74 düzeylerine yükselmiştir.
Şekil.4 Ana öğretim alanları bazında not dağılımlarının değişimi
Şekil.5 Örnek Fakültelerde bazında not dağılımlarının değişimi
Öğrenci notlarının üniversite geneli ve temel alanlar bazında 6 dönemlik değişiminin analizi, uzaktan eğitimin yürütüldüğü 2020-2021 Güz döneminin kendisinden önce gelen 5 döneme göre notların dağılımı açısından bir farklılık arz ettiğini göstermektedir. Bu bölümde, araştırmanın amaçlarından olan 2019-2020 Güz ile 2020-2021 Güz dönemi arasındaki not dağılımı değişiminin teorik-uygulamalı, seçmeli-zorunlu ve sınıf mevcudu gibi ders kategorilerinde daha detaylı analizi ortaya konmaktadır.
Tablo 6, 2019-2020 Güz ile 2020-2021 Güz dönemleri için ders tipleri ve sınıf mevcudu bazında not dağılımlarını sunmaktadır. Her iki dönemde de A notlarının teorik derslere kıyasla, uygulamalı derslerde daha yüksek bir orana sahip olduğu gözlenmektedir. A notlarının oranlarında sekiz kategorinin beşinde artış gözlenirken Uygulamalı-Zorunlu-Mevcudu 100’den büyük, Uygulamalı-Seçmeli-Mevcudu 100’den küçük ve Uygulamalı-Seçmeli-Mevcudu 100’den büyük dersler kategorilerinde A notlarının oranlarında düşüş gözlenmektedir. Bu kategorilerden Uygulamalı-Seçmeli-Mevcudu 100’den küçük ve Uygulamalı-Seçmeli-Mevcudu 100’den büyük dersler kategorilerinde F notlarında bir artış söz konusudur. Özellikle Teorik derslerde, F notu oranlarının genel eğilimi düşüş yönündedir. En yüksek düşüş Teorik-Zorunlu-Mevcudu 100’den büyük dersler kategorisindedir.
Tablo.6 Üniversite geneli ders tipi ve sınıf mevcuduna göre not dağılımı
Her kategoride değişimi daha iyi gözlemlemek adına Tablo 7 üretilmiştir. Tabloda, iki dönem arasında her bir notun yüzdelerindeki artış ve azalışlar not yüzdelerindeki farklar şeklinde sunulmaktadır. Tablo 6 ve 7 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasında A notlarının oranın artışının; F notlarının ise azalışının belirgin olarak kalabalık sınıflarda gözlendiğini ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra teorik derslerdeki değişimlerin daha belirgin olduğu göze çarpmaktadır. Değişimler ayrıca Şekil 6’dan da takip edilebilir.
Tablo.7 Ders tipine göre not yüzdeleri arasındaki fark değerleri (2019-2020 ve 2020-2021 Güz)
Şekil.6 Teorik ve uygulamalı dersler bazında not oranlarının değişimi
Öğrenci notlarının dönemler arası değişimi veri analitiği ve görselleştirme araçları ile ortaya konulduktan sonra notlardaki değişimlerin istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığının gözlenmesi amacı ile hipotez testleri yapılmıştır. Temel alanlar, fakülteler ve bölümler olmak üzere üç düzeyde 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemlerindeki A ve F notu oranları arasındaki ilişki bağımsız örneklem t-testleri vasıtası ile test edilmiştir. Örneğin, Sosyal ve Beşeri Bilimler temel alanı, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi altında yer alan İşletme bölümünün 2019-2020 Güz döneminde açtığı derslerin A notu oranları, 2020-2021 Güz döneminde açtığı derslerin A harf notu oranları bağımsız örnekler olarak t-testi ile analiz edilmiştir. Test tasarımında, bağımsız örnekler t-testi için testin temel varsayımlardan olan örneklemlerin normal dağılıma sahip olma varsayımını sağlayıp sağlamadıkları Shapiro-Wilk testi ile analiz edilmiştir. Ardından, normallik varsayımına uymayan örneklemler için parametrik olmayan t-testi kullanılmıştır. Bütün düzeylerde izlenen yaklaşım Şekil 7’de özetlenmektedir.
Şekil.7 Hipotez testi yaklaşımı
6.1. Temel Öğretim Alanları Düzeyinde Hipotez Testi Sonuçları
Şekil 7’de verilen yaklaşımla, her bir temel öğretim alanı için 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemlerindeki not dağılımları arasındaki ilişki test edilmiştir. Testler, hem A hem de F notları için gerçekleştirilmiştir. H0 iki dönemin ortalamalarının eşitliği şeklinde aşağıdaki biçimde oluşturulmuştur:
Tıp ve Sağlık Bilimleri, Fen ve Mühendislik Bilimleri ve Sosyal ve Beşeri Bilimler alanları ve bu temel alan gruplamalarının dışında bırakılan ancak veride yer alan Rektörlük Servis Dersleri, UNİ 101 Dersi ile Araştırma Merkezleri, Yabancı Diller Yüksek Okulu ve Seçmeli Dersler Birimi tarafından açılan derslerin yer aldığı Diğer kategorilerinde A ve F notların değişimi için elde edilen sonuçlar Tablo 8’de verilmiştir.
Tablo.8 Temel alanlar düzeyinde test sonuçları
Tablo 8‘e göre, üniversite öğretim temel alanlarının tamamında 2019-202 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasında A ve F notlarında istatistiksel olarak 0.01 seviyesinde anlamlı bir değişiklik olduğu görülmektedir.
6.2. Birimler Düzeyinde Hipotez Testi Sonuçları
Şekil 7’de verilen yaklaşımla, her bir fakülte/yüksekokul/enstitü ve programların yürütüldüğü bölümler için 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemlerindeki not dağılımları arasındaki ilişki test edilmiştir. Testler, hem A hem de F notları için gerçekleştirilmiştir. H0 iki dönemin ortalamalarının eşitliği şeklinde aşağıdaki biçimde oluşturulmuştur:
Fakülte/yüksekokul/enstitü düzeylerinde elde edilen hipotez tesit sonuçları Tablo 9’da özetlenmektedir.
Tablo.9 Birimler düzeyinde test sonuçları
Bölümler düzeyinde elde edilen test sonuçları Şekil 8’de görselleştirilerek özetlenmektedir. Bölüm bazı sonuçlar raporun ekinde sunulmuştur. Şekil 8’de dilimlerin büyüklüğü hipotez testine dahil edilen örneklem sayısına göre oluşturulmuştur. Şekilde koyu renkle gösterilen dilimler A harf notlarının değişimi için oluşturulan sıfır hipotezinin reddedildiği fakülteleri gösterilmektedir (p=0.05). Görüldüğü üzere fakülte bazında A harf notlarının değişiklik göstermediği hipotezi büyük oranda reddedilmiştir.
Birimlerin çoğunluğunda 2019-2020 Güz ve 2020-2021 Güz dönemleri arasında özellikle A notlarının değişiminin istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p=0.05). F notları değişiminde ise p=0.05 anlamlılık düzeyinde Tıp, Eczacılık ve Sağlık Bilimleri gibi büyük fakültelerde değişimin anlamlı olmadığı görülmektedir. Verinin yarısından fazlasını oluşturan Sosyal ve Beşeri Bilimler alanında yer alan fakültelerin neredeyse tamamında değişim, özellikle F notlarında, istatistiksel olarak anlamlıdır. Fen ve Mühendislik Bilimleri temel alanında test sonuçları, hem A hem de F notları için değişimin anlamlı olduğuna işaret etmektedir.
Şekil.8 Birimler düzeyinde örneklem büyüklüğü ve hipotez testi sonuçları (A Notları)
Şekil.9 Birimler düzeyinde örneklem büyüklüğü ve hipotez testi sonuçları (F Notları)
Yüz yüze eğitimin devam ettiği salgın öncesi dönemler ve tamamen uzaktan eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü salgın döneminde (2020-2021 Güz) öğrenci notları ve frekansları verisinin analizi uzaktan eğitimin yürütüldüğü süreçte A ve F notlarının ders içi dağılımlarında üniversitenin büyük çoğunluğunda anlamlı bir değişime işaret etmektedir. Değişimin yönünü daha da iyi anlayabilmek adına, hibrit (yüz yüze ve uzaktan) öğretimin yürütüldüğü 2021-2022 Güz döneminin durumuna da bakmak faydalı olacaktır. Şekil 10, 2021-2022 Güz dönemi üniversite geneli not dağılımlarını 2019-2020 ve 2020-2021 Güz dönemleri ile karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktadır.
Şekil.10 Üniversite geneli 2021-2022 Güz dönemi karşılaştırmalı not dağılımı
Şekil 10’da görüldüğü üzere A ve F notlarının dağılımı yüz yüze öğretimin yürütüldüğü 2019-2020 Güz dönemiyle benzerlik göstermektedir. 2020-2021 Güz döneminde değişen durum, hibrit öğretime geçilen 2021-2022 Güz döneminde üniversitenin Pandemi öncesi genel durumuna yakın bir noktaya döndüğü gözlenmektedir. Şekil 11’de sunulan A notları dağılımı radar grafiği de 2019-2020 ve 2021-2022 Güz dönemlerinin benzerliğini ve 2020-2021 Güz döneminin ayrışmasını ortaya koymaktadır.
Şekil.10 Üniversite geneli karşılaştırmalı A notu dağılımı
RAPORU İNDİRMEK İÇİN LÜTFEN TIKLAYIN